BREAKING NEWS! ..... The Secret almost revealed.

Finally Eryk S got Facebooked > Eryk S Concept on FB

Mr. Eryk S will soon release new Concept speaker (with optional amp) that will be:
- elegant & modern in appeal,
- smart designed
- eco made,
- bargain priced,
- portable,
- and finally custom made in innovative way.

Just to give you an idea what designs we are capable of see Ketsus below:

Right here I put all passion for creating best sound fidelity around your head, your bedroom, your nice'n'tiny room or just in front of your www world!

One of many samples from R&D dep.

Now get prepared for high standard product, attractively priced, developed to satisfy also your eyes all the time.

Be patient cause I want you to ride thru the fresh Eryk S Shop without a doubt and limits :)
(For the transport issue inform us only when living beyond the Earth ;)

The Eryk S speaker would be also simple in construction to enable best quality components placed in it. After 20 years of research in home audio industry I strongly recommend walking this path:  

GO SIMPLE & DIRECT, but shape each single element perfectly! 

That way only you reveal all the effects stacked in music formula.

You'd rather prefer to choose your way?
Good thinking! But our custom design will be NOT choosing from few fancy colors - nothing to write home about. No, no.. Dear Friend, this product has much higher potential of creation at your hand. Details soon to be revealed.


COLABS, we are social, cause every one of us has unique concepts which should be shared worldwide. CREATE WITH US.


Be the first to receive our BREAKING NEWS-letter, when this Concept kicks-off 
with promo price > JUST SEND us an e-mail: eryk@eryksc.com


Stay in touch :)



.

1st gen SONY CDP - Super Direct Sound mod -

Finally Eryk S got Facebooked > Eryk S Concept on FB

Dear All,
interested in boosting top sound from SONY CDP 101, 501, 701 heavy duty machines!

I would like to share my knowledge, concerning super-vast sound updating issue in 1st gen Sony CDPs. By saying "vast" I mean leveling this already nice sound to fulfill high expectations.

As one of those feeling that hi quality in material, robust build, engineering has inevitably gone in 1990 I had focused on the equipment built mostly during 70-80ties.Sony's concepts during those years should be judged as pure hi-endish and cutting edge ones. As for their first CDPs: 101 and 501/701 released on the market in 1983-84, there was no such company using so advanced technology. For example in Yamaha CD-1 top unit you can spot all DAC boards taken from Sony.Of course on the other side appeared Philips, but in my very subjective opinion the look and touch'n'feel aspect of their equipment did not match Sony's at all.

Again back to the point - First gen CDPs are using almost the same DAC topology: superb CX980 mono pro-dac or later double dac CX20017 DAC > I/V converter > amp stage > analog LPF > 2V output amp stage again. These dacs represent also one pleasant approach from diy perspective - they need external descrete parts to stay complementary. This enables you to feed them with top modern parts now.
Second, sample hold / buffer stage used there is made of good quality HF/LF357 double op-amp - good, but today we can go much further with it!
Third, passive Low Pass Filter (in those CDPs silver cans - see photo below) also consists of op-amps and RC on smd boards -six in quantity - horror! Last stage is also op-amp made with advanced feedback loops.

So even on this very short digital to analog part we see much engineering and complexity. We have 7 op-amps in total for one channel! This might give good measurements, but sonically you get rather mimicked sound from the original one...Quite a bit of a drama...

SOLUTION:
Tube outputs are becoming more common day by day in our cd players, but I myself do not approve tearing the guts of a  good old cd just to push rarely optimal parts in it. I often prefer simple and max effective path, so such thinking went here - do not ruin this good old fellow, just let him finally open his hidden capabilities!

As you can see from the factory drawing I just simply skipped two last stages: LPF and buffer and changed the first buffer/sample holder to top notch AD797 amp, which here works exactly as I/V converter and voltage amp. It's output is directly connected via decoupling cap already used in those CDs before chinch outlets - it is totally enough to extra bypass it with some good mini 50V polypropylene or bipolar 10-22uF capacitor.

And that's all folks!
Few people asked about the sonic artifacts, which could appear due to the lack of low pass filter, but I have not heard to many of them. This Eryk S direct mod I've applied in few such CDPs, playing them with more then few amplifiers and always with great sonic results.


Pls feel free to try it and report your findings :)


.

The Hipster's Hi Fi music set

Finally Eryk S got Facebooked > Eryk S Concept on FB

So this is what you need to stay trendy and at the same time be regarded as an open minded person.

You have to mix:
- eco,
- classic old-school,
- hi-tech innovation
with some tasty style appearance to present final solution to your friends.

And here it goes, the Eryk S recipe:

- steal some old classic LP's from your daddy and collect some new ones to impress others with your music taste
 - buy vintage Sony's PS-Q direct drive, fully automatic turntable, from first Star Wars era. (This mini one already has built-in phono preamplifier).
 - order one of the newest discovery in true digital sound amplification - pocket size DIGIAMP capable of putting out 30Watts per channel with unbelievable quality. Austere champagne look and solid alu finish + Eryk S mods will help you to yeld permanent banana face!
- e-mail for MINECO super fullrange loudspeakers to get plenty of music and still plenty of room space

Paypal is also accepted if you would like to arrange similar set with my help.

.

Eryk S Mineco speakers

Finally Eryk S got Facebooked > Eryk S Concept on FB

Don't they resamble IKEA or japan style?
Scandinavian eco modesty and ergonomic approach plus japan inspired Eryk S logo, all this engraved with hi-tech solutions developed in PL.

Don't be fooled by the small look, because Mineco uses top-tech fullrange driver available today, which covers whole 45Hz-20kHz music area with minimum linear distortions. The 30Watts of power handling capability and 87dB efficiency should be more then one can imagine from a box of 11x28x28cm size. The speaker's membrane is made from japan cellulose, weighting only 1 gram - you receive super fast response that way. Every detail hidden in the flow of music is fully rendered and served with loud impact if desired.

The MINECO is a rear bass-reflex design.
Its cabinet has been additionally dampened with special felt & bitumen mats.

The MINECO is Mini & Eco design, raw plywood cabinet super tuned with holographic sounding widebander. As an extra option this plywood can be also printed with whatever graphic you like - imagine this!

Do send me a message if you want a pair: eryk@eryksc.com

.

Tubeco amp - the Dexter's syndrome

Finally Eryk S got Facebooked > Eryk S Concept on FB

First, you have to pick a bottle of wine packed in a nice wooden box.
Second, you try to drink the whole wine with...choose your best way.
Third, you Do Your Concept - D.Y.C. - for sure not immediately after parting with wine, when the deathly risk of electric shock seems not to be a matter of great concern.

This is Single Ended amplifier design, meaning one tube pulls all the signal per channel. The bigger bottle present on the front works as preamplifing stage. I went for the most powerful tubes as for their small size. They were made in USSR - military version 6P14P-EV pentode (14Watts of anode dissipation power) and in pre 6SN7GTB double triode, mostly desired by music fans and still produced today.

The Tubeco's circuit is as simple as it gets. Applied here is a point to point connection, great for easy tweaks, when you have permanent Dexter syndrome.

All you have to do is to connect the source and the speakers, power on and adjust the volume, ENJOY.

.

Vintage Top End is back! 1978 rules.

Finally Eryk S got Facebooked > Eryk S Concept on FB

And finally they have arrived. Fresh vintage so to speak. Specially redeveloped by Eryk S.

Inspired by polish Tonsil ZG80C115 model from 1978 - made during coop with Pioneer and Thomson.
This is pure classic made with tools available today for much better look. Want some?
All drivers were rebuilt from top to bottom. Only original components were applied.

Woofer - basket has been extra equipped with holes under the rear suspension for better cooling &
compresionless work of the unit. The motor consists of a specially developed in 1977 "Alnico 40" magnet with cooper Faraday's ring. High compliance front foam suspension has been choosen here. Paper classic cone, high stiffness type with outer folding. In the centre we can spot beautifull 10cm dust cap, hiding 50mm capton voice coil. Fs: 18Hz, Spl: 93dB. (unit code name: GDN 30/60)

Midrange - during R&D facotry has based - as a benchmark - on a superb, french Siara 18cm wide-bander. In the end they gained massive aluminium basket, 11cm ferrite magnet again with cooper, field stabilising, ring and cellulose membrane with 38.5 mm capton voice coil. (unit code name: GDM 18/40/1)

Highrange - 28mm phenolic dome tweeter. (unit code name: GDWK 9/80 or 9/40/3)

ALL these drivers have been measured in anechoic chamber. New optimal sound dividing crossover was also  prepared - do not ask about the whole processing time it took...

Cross points: 500Hz, 4,5kHz. Air type massive coils, foil and airtight paper in oil caps - great polish
components made during 75-82. All measured with 2% tolerance. Sure, some of you would mind, that red Janzten would be much better solution...OK, I don't mind if you say so ;)

Cabinet: 25mm thick walls, closed type 65L - here you kick-off from 35Hz bass. Black piano gloss front and mat  mahogany for neat appearance. This massive box, classic in proportions, sits on four black piano wood pylons (cross embraced), yelding over 45kg weight per speaker. Uff...

Super fast attack, plenty of power and deepness supports astonishing DDD detailed picture. And in the end of the day this one of a kind solid'n'classic design  makes you aware, that standards of today might not be exactly the top ones to follow blindly.


Again from Poland with passion!

.

FRESH Concept - modern art only for you

Finally Eryk S got Facebooked > Eryk S Concept on FB

6MOONS - Mr. Srajan Ebaen: "Kudos to Eryk Smólski for reminding us that hifi ought to embrace these obvious demands and get more creative about meeting them."
Find out more here: FRESH object by 6MOONS magazine

-------------------------------------------------------------------------------

Let me show you a visionary idea developed by Eryk S team:

From a long time we strive for better live in constant rush to... Yes, so where to we run so fast
today?
Art - is and will always be this safe haven to enjoy by me and with the most trusted ones.
Art - can reveal itself, as being cubism, neoclassical, hiperrealistic, modernism, placed in
extravagant niche
OR
simply being boring or attractive.

- Do you still find yourself able to attend galleries these days, calmly studying Art?
- Might you like having your own piece of Art just for you and your closest pleasure?


Here we would like to announce, that both: visually & musically we will prepare such project - let us reveal the Concept standing behind.
It is a playing object - loudspeaker being the place to expose the work of a chosen artist.
Such approach creates unique tie between showing the picture & musical background.
This object will suit your living-room, office, prestigious meetings - that is to say, will find its
best place where impression, aesthetics and functionality are these of great value.

It is not a next plain art board with one poor driver sticking in it, making rather buzz, then music...
It is a 3-dimensional looking & sounding object, where different angles always reveal different picture to your eyes & ears!


Imagination in three dimensions so to speak.

Eryk S Concept - instrument FRESH
Fresh idea
Fresh art
Fresh music
Fresh style
These are the four movements, gathered in one object, out of the ordinary work of art.
Soon to be seen.


Customer=Style=Artist
We consider cooperation with various artists, enabling different trends to be rediscovered on  our FRESH object. Urban art is the emerging one to be observed vastly in many well known art boutiques and galleries,  likewise is the path of present modernism. We welcome these artists willing to join our Concept.


Now a few important words, considering the technical issue of the FRESH object, as there are many interesting, innovative approaches filled in it:
- 3,5-way sound source
- 5 audio drivers
- tweeter driver - large ultra-fast ribbon, which reveals all the details hidden in music
- full-range driver - with membrane made of unique Japan cellulose for direct, full sound
- 3 woofer drivers - stiff three layer-carbon membranes with double powered magnets, enabling full impact
- 3 direction beaming sound source, where emitting angles & bandwidth are specially directed & divided
- 200 Watts of pure power handling

Summing this all up, please find below a few visualizations, inspired with present trends in art.
The Eryk S FRESH sound object shall be treated as the future word in Art exposure!

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Przedstawiam Państwu opis wizjonerskiej idei, projektu Eryk S team:

Od dłuższego czasu prześladuje nas pęd za... właśnie, już sami do końca nie pamiętamy za czym tak zbiorowo, nerwowo lecimy.
Sztuka - zawsze była jest i będzie oazą, którą można delektować się samemu lub w kręgu bliskich znajomych.
Sztuka - może być geometryczna, neoklasyczna, hiperrealistyczna, modernistyczna, modna lub ekstrawagancko niszowa
LUB
po prostu może być nudna lub ciekawa.

- Czy w obecnych czasach masz jeszcze czas na chodzenie po galeriach i spokojne kontemplowanie?
- Może chcesz mieć dzieło tylko dla siebie i swoich wybranych?


Mamy taki projekt, który realizuje oczekiwania zarówno wizualne, jak i muzyczne - już teraz chcemy Ci go opisać i pokazać koncepcyjnie!
Jest nim obiekt grający - kolumna głośnikowa stanowiąca format dla ekspozycji dzieła wybranego artysty. Jest to połączenie obrazu z muzycznym tłem.
Obiekt do living-roomu, gabinetu, podczas prestiżowych spotkań - słowem wszędzie tam, gdzie wrażenie, estetyka & funkcjonalność grają pewną, istotną rolę.

To nie jest kolejny projekt z cyklu znalazłem deskę do malowania i wkręciłem sobie głośnik by imitować muzykę na tle sztuki...
FRESH to trój-wymiarowy obiekt emitujący zarówno dźwięk, jak i obraz, ponieważ to właśnie od kąta padania wzroku i kreatywności samego artysty będą zależeć Twoje wrażenia. Całości dopełnia dźwięk odpowiednio emitowany w trzech kierunkach. 


Tutaj dosłownie wszystko zależy od punktu widzenia.


Eryk S Concept - instrument FRESH
Fresh idea
Fresh art
Fresh music
Fresh style
Te cztery nurty ujeliśmy w jedno unikalne dzieło które zainstnieje w realnej przestrzeni lub po prostu w rzeczywistości.


Odbiorca=Styl=Artysta
Rozważamy współpracę z różnymi artystami, nurtami. Przyglądamy się ostatnio modnemu stylowi urban art, ewolującemu stale na świecie, który obecnie wkracza do znanych galerii. Inspiruje nas też szeroko pojęty modernizm. Zapraszamy do współpracy artystów.


Specjalnie opracowana koncepcja techniczna audio jest równie innowacyjna i ciekawa w obiekcie FRESH:
- 3,5 drożny układ
- 5 głośników
- głośnik wstęgowy wysokotonowy - ultraszybki i wierny w przekazie
- głośnik szerokopasmowy - unikatowa membrana z japońskiej celulozy
- głośniki niskotonowe - szybkie carbon'owe membrany z podwójnymi układami napędowymi
- kolumna promieniuje w trzech kierunkach w odpowiednio dzielonych zakresach pasma akustycznego
- 200 Watt mocy na kanał

Zapraszam do zapoznania się z cyklem wizualizacji, które są inspirowane różnymi kierunkami w sztuce - poniżej wybrane jedynie przykładowo wizje artystyczne.
Wszystko to oddane na kolumnie potraktowanej jako medium przyszłości dla sztuki!

.

KETSUS 2012 - the most elegant speaker - 6MOONS review

Finally Eryk S got Facebooked > Eryk S Concept on FB

Please let me invite you to read KETSUS latest deep review, greatly made'n'written by Mr. Wojciech Pacuła on High Fidelity and 6MOONS:
- english version: Eryk S Ketsus Special ENG
- polish version: Eryk S Ketsus Special PL

Ketsus instrument has been created to satisfy aesthetics and music demands of both man & woman.

FRESHQ - Fresh Quality - audio monitors

Wiele osób zapytywało mnie  from time to time w naszym kraju ojczystym, czy w takim samym formacie jak piękne monitory NUVO jestem w stanie opracować model tańszy o co najmniej 50%.

No cóż...
Teraz jestem i zamieszczam to dzieło, które cieszy oczy & uszy mojego serdecznego Nabywcy.

FRESHQ to rozpisując inaczej: fresh quality loudspeakers, czyli jakość, która pozwala wycisnąć maksimum za racjonalnie jak najmniej.

Poniżej OPIS konkretny, w miarę przystępny opracowanego instrumentu FRESHQ:
- typ obudowy semi-labiryntowa (nietypowa obudowa bass-reflex z b. długim tunelem, tutaj dodatkowo solidnie wykonanym z drewna i usztywniającym obudowę)
- moc znamionowa: 70Watt (120Watt mocy chwilowej/muzycznej)
- efektywność: ok. 89dB - te monitory potrzebują b. niewiele mocy ze wzmacniacza, żeby zagrać pełnią możliwości. Bardzo wysoki wynik przy takich gabarytach głośnika.
- impedancja: 8ohm (nominalna oporność względem przetwarzanego pasma)
- pasmo przenoszenia: od 35Hz do 30kHz (przy spadku -6dB) Oznacza to, że pasmo tych małych monitorów jest tak samo pełne, szczególnie w zakresie tonów niskich, jak większości dobrych kolumn wolno-stojących)

Głośniki nafaszerowane technologią XXI wieku:
- wysokotonowy posiada kopułkę ceramiczną o grubości liczonej w mikronach, własną komorę wewnętrzną
- niskotonowy: membrana carbon/nomex plus dwie różne masy tłumiące, potrójnie wentylowany układ magnetyczny/drgający (maksymalne chłodzenie, obniżenie kompresji & Fs), Masywny kosz odlewany.
- obydwa głośniki posiadają podwójne układy magnetyczne - chodzi o uzyskanie możliwie najsilniejszego strumienia magnetycznego, który w rezultacie końcowym da im jak najlepszego 'kopa" i szybkość odpowiedzi impulsowej.
- obudowa tłumiona jest trzema różnymi typami materiałów celem pełnego wygaszenia drgań w jak najszerszym spektrum akustycznym.

Dodam, że głośniki względem siebie zostały sparowane z ekstremalną tolerancją poniżej +/-1dB.
Układy magnetyczne obydwu driver'ów posiadają po trzy sekcje specjalnych pierścieni korygujących pole magnetyczne w szczelinie, w której porusza się cewka danego głośnika - chodzi o to, aby siła pola była jednorodna niezależnie od poziomu wychylenia membrany głośnika i indukowanego impulsu przez cewkę.

Wykończenie - wizualnie świetnie wypadają standy na czarny fortepian + półmatowy jasny fornir. Generalnie wykończenie jest do wyboru do koloru wedle preferencji.
Sama kolumna waży aż 12kg przy wymiarach: 18x37x40cm + podstawki o wys. 70cm.
Freszki są sensownie polecane do pomieszczeń do: 30m2.


Cel był taki, zejście na basie tak samo zdumiewające, jak w NUVO, pasmo wyrównane i wiernie oddające wokal, jak i elektronikę z mocnym beat'em i - co jest zawsze b. ważne - maksymalne efekty przestrzenne, wtapiające widza w muzykę.
Forma kolumn płynnie łączy je z pomieszczeniami nowoczesnymi, jaki i klasyką art deco.
To ma być i jest frajda wizualna & melomańska :)


Co gorsze, to wszystko to prawda, jak pragnę zdrowia.

Na zakończenie klasycznie już poczęstunek foto Eryk S FRESHQ audio:
.

.

.

ZG30C201 wyntydż = przełamywanie lodów w audio

Czyli jak z człowieka, który nigdy nie wierzył w masowy głośnik GDN20/40 przeszedłem w jednostkę z wiecznym bananem na twarzy przy starszym GDN20/30/1.

A więc tak... na początku były silniki, potem wzbudniki, aż w końcu głośniki - Tonsil w pigułce.

Na początku było Hi-Fi w całej Unitrze, czyli od 1970 roku kiedy to ukazały się pierwsze kolumny Hi-Fi ZGZ-H na kobaltowym GDN16/10 z odlewanym koszem i ogromnym resorem, połączone z wysokotonowym, francuskim równie udanym Audaxem lub stożkowym GDW 6.5.  Aby oddać sprawiedliwość, pierwsze kolumny Hi-Fi to zespoły głośnikowe Fonica-Tonsil A-17 na GD31-21 + GDW 6.5.  Od 1973-74 powstaje ZG25C, czyli układ GDN20/25 + membrana bierna UB20/30 i GDWK 9/40 - ciekawe zestawienie, bo takowy GDN nie potrzebował zwrotnicy, gdyż tak był dopracowany jego roll-off, a GDWK wpięty był na dwóch do wyboru kondensatorach (zależnie od tłumienia dB, wybieranego zworką z tyłu obudowy).
Zdjęcia ZG25 dzięki uprzejmości Rafała Maciejewskiego:

Piękny grill z gąbki o dużych komórkach klejony na specjalnie akustycznie perforowanej blasze, jak w.... słynnych monitorach JBL L100:

I.... znowu dziwnym zbiegiem i zabiegiem dobiegamy właśnie do 1977-78 kiedy to wchodzi update ZG25C w postaci nadmienionego ZG30C201 na 30 Wattowym GDN20/30/1 (ma inny kosz, membranę i karkas niż w GDN 20/40!), w połączeniu z GDWK 9/40 za pomocą zwrotnicy I i III rzędu z korekcjami RC + regulacja siły tonów wysokich!

Miejsce ów model zajmował chyba drugie od dołu w słynnej serii 201, ale wnioskowanie na takiej podstawie czasem może być krzywdzące...

Nie dalej jak miesiąc temu znajomy oznajmił mi, iż na ciepłym strychu coś nieznośnie zabiera przestrzeń "schowkową" jego żonie i prawda tego tamtego ten jest po krótce taka, że albo jakieś kolumny Unitry pójdą na opał, albo będzie można wykupić je asap za zagraniczne dewizy... jako zgniły imperialista kapitalista przyjąłem wyzwanie i po kilku strzałach znikąd owe, poniższe, precjoza cieszyły już oko innej Pani, tzn. żony mej cudownej oblicze.
Gentlemen no comments pls.

Spis motywacji podano w trosce o estetykę living-room'u sprawnie i nie pozostało nic innego jak w trybie dynamicznym odrestaurować owe zbytki, zabytki aby akceptację uzyskały. Ok, fajno, pobawiliśmy się trochę słownie, a teraz ad meritum!

Głośniki GDN mają teraz nowe zawieszenia wklejone z fabryczną precyzją, wewnątrz stan kolumn był szczęśliwie perfekt, skrzynie mahoniowe umyte i naolejowane. Nice. Ready, steady, Play!
Hm...
.................
.......................
.........................
Nie pamiętam nazbyt wielu chwil kiedy podobała mi się koncepcja membrany biernej, czyli bass-reflexu w wydaniu prosto na twarz. Nie przypominam sobie też, czy przy projektowaniu brałbym często pod uwagę, że 20cm + 2,5cm należy poprawnie ze sobą łączyć (mowa o basie i wysokotonowym).
Bierna zawsze sieje średnimi zniekształconymi i ma opóźnienia na niskich, więcej późniejszy GDN20/40 zawsze jawił się jako co najmniej dyskusyjny głośnik do odczuwania muzyki.
A jednak model ZG30C201 to niezły przykład na to, że teoria sobie, a praktyka swoją drogą prowadzi. W codziennej rzeczywistości na 10 Wattowej, boleśnie prostej lampie mamy z żoną hiper-galaktyczne efekty przestrzenne, nawet niski bas, wspaniałą średnicę do muzyki poważnej, wokali, elektroniki, you name it... Mogę wyżywać się na jakości tonów wysokich, ale mimo wszystko dźwiękowo duet współgra płynnie.
Nie słychać bolesnych podbić ani dołków na charakterystyce.
Jest naprawdę bardzo przyjemnie i muzykalnie. Dźwięk przepięknie fruwa z rozmachem, oddając układ sceny również daleko w głąb.

Obawiam się, że kiedyś przebiegało to po prostu tak:
- kolumny stały na podłodze lub były wciśnięte w gierkowską komodę, a nie luźno na 45cm podstawkach
- wzmacniacz był typowym tranzystorem w klasie AB, ciepłym mułem lub suchym wyjcem
- odtwarzacz... był analogowy kasetowo-adapterowy klasowo w większości Lo-Fajowy (nie każdy miał gramofon Daniel, czy Adam).

My obecni w XXI cieszymy się odtwarzaniem z dynamicznej i czystej cyfry, jakby się jej nie czepiać pod innymi względami i mnóstwem świetnie grających lampowców lub (mniej naturalnych vel muzykalnych) tranzystorowców i "cyfrowców".

To świetne kolumny i tyle.

A na podwieczorek...ZG30C201 pozdrawiają z USA

.

ZG80C115, czyli rewelacyjny Tonsil z 1978 roku

Na wstępie zaznaczę, że permanentnie mam mało czasu stąd często, gęsto będę operować skrótami, czasami tu i ówdzie mogą pojawiać się "bnędy". Mogę za to tylko niewinnie przeprosić Czytelników. Natomiast, jeżeli już o czymś będę smarować to z przekonaniem graniczącym z pewnością.

Może jeszcze słów kilka o przyczynie - czemu facet, który tworzy nowoczesne kolumny w oparciu o najnowsze technologie i nietypowe podejście raduje się ramolem z lat 70-tych. Otóż lubię i cenię sobie polską, świetną myśl techniczną. Secundo, stare często oznacza niesłusznie zapomniane w pogoni za naj... Tertio, Tonsil kiedyś zajmował ponad 3ha i zatrudniał ponad 3 000 ludzi, to nie była fabryczka w garażu. Polska w latach 70-tych to Chiny Ludowe dla zachodu w dziedzinie audio, elektroniki powszechnej, jak i wojskowej: COBRESPU, CEMI, RADWAR i dalsze odnogi Unitry rozsiane po całej Polsce - łącznie 200 000 ludzi! Kto to pamięta niech pisze do mnie - opublikuję wspomnienia i zdjęcia z wielką przyjemnością.
Powracając, różnica u nas in plus do "made in China" była taka, że w ramach inwestycji strategicznych Gierek załadował mocno w parki maszynowe (łącznie z kwestią atomową), co przy świetnej kadrze polskich specjalistów pozwoliło na szybkie wdrożenie nowoczesnych technologii produkcji bez dłubania li tylko młotkiem i śrubokrętem. Fakt, od 1981 roku było coraz gorzej i wcześniej różnie bywało, ale przyczyn tego zjawiska tłumaczyć nikomu chyba nie musimy...

Teraz szerzej o naszej pięknej, klasycznej kolumnie ZG80C115 - wybitny i pierwszy projekt Tonsila z lat 70-tych, który niejako wyznaczył późniejszą linię Altusów w latach 80-tych (mocno uproszczoną, lecz cieszącą się stałym popytem po dziś dzień) - globalny bestseller i fenomen audio wszechczasów.

Poniżej opracowane równolegle lub rok później ALTUSY 120 na już uproszczonych filtrach i głośniku PA/estradowym GDWT 9/40:

Omawiany tutaj projekt ZG80C115 stanowił niejako pierwsze pełne rozwinięcie stylistyczne kolumny, gdzie front sam w sobie jest ozdobą, a nie chowa się wstydliwie za maskownicą. Ewolucję takiego podejścia w projektowaniu widać już było w ZG40C9 z układem biernym oraz przy typoszeregu 201 od połowy lat 70-tych.

Projekty, w tym ZG80C115 w nowoczesnej formie dekoracyjnej zaczęły powstawać w ok. 1978 roku, zaraz po dużym monitorze studyjnym ZG60C201 oraz pozostałych: ZG40C5, ZG30C201, itp.
Nakreślona bryła charakteryzowała się już innymi proporcjami oraz, muszę o tym wspomnieć, pięknie opracowanymi alu-pierścieniami (dwu-częściowy wciskany maszynowo dla GDNa). Dla mniej wtajemniczonych, czyli ludzi o jeszcze zdrowym dystansie do zagadnienia śpieszę z legendą dot. trybu kodowania modeli:
- ZG - Zespół Głośnikowy
- 80 - Watt mocy znamionowej
- C - obudowa zamknięta, inaczej typu: "Compact"
- 115/201 itd. - dana seria produkcyjna/stylistyczna/techniczna

Nasze ZG80C115 i cały typoszereg 115 oraz 201 posiadały jedne z najbardziej dopracowanych, rozbudowanych zwrotnic II i III rzędu + pułapki korekcyjne i regulacja tonów średnich & wysokich. Cewki powietrzne, kondensatory foliowe w nich aplikowane po dziś dzień gwarantują stabilne parametry pracy.
Układy te następnie "polerowano" akustycznie w największej komorze bezechowej w Europie - komorze Tonsila oddanej do użytku już w 1975 roku!

W ramach prac nad modelami ZG60C201 i ZG80C115 opracowano z drobnymi różnicami specjalną odmianę głośnika GDN30 na bardzo mocnej wersji stopu Alnico, z dodanym pierścieniem Faraday'a. Był to opracowany przez Tonsila, a dokładnie ś.p. inż. Andrzeja Frącowiaka stop Alnico o kodzie: Alnico 40 - produkowany we współpracy z hutą Beldom. Przy układzie pól magnetycznych alnico proporcje magnesu są odwrócone, tzn. wymiarowo napęd jest dłuższy niż szerszy. Dodatkowo zastosowano nowoczesny karkas nomexowy (wytrzymałość temperaturowa) o średnicy 49,5mm z nawojem o wysokości ok. 18,5mm. Produkowano trzy odmiany takowego "kobalta" GDN 30/60, GDN 30/60/3 oraz GDN 30/80 - różnica w wysokości uzwojenia dla ostatniego: 22m. Pozostałe różnice to dwie nakładki przeciwpyłowe: 80 i 100mm.
Miałem przyjemność mierzyć nowe kobalty, używane oraz magnesować ponownie wybraną parę w stanie fabrycznym, ponieważ jak wiemy Alnico może słabnąć z czasem i nie lubi udarów mechanicznych. Wersje fabryczne po ponad 20 latach miały średnią efektywność 91dB w paśmie do 500Hz, lecz po przemagnesowaniu: 94dB! Rezonans wypadał z reguły Fs: 25Hz, a przy zawieszeniu górnym z gąbki będącej na granicy rozwarstwiania się nawet 15Hz. Biorąc pod uwagę, że głośnik przy tak dużej powierzchni nie wymaga znacznego wychyłu zawsze doradzam regenerację tylko w ostateczności.
Poniżej bezcenne karty katalogowe popularnie zwanych "kobaltów" udostępnione w porozumieniu z Panami Jarosławem Kwiatkowskim i Rafałem Maciejewskim 

GDM18/40/1 - opracowany przy współpracy z francuską firmą Siare na bazie ich rewelacyjnej osiemnastki - na zawieszeniu impregnowanym, tłoczonym wraz z membraną (pierwsze pary ZG60C201 były wyposażane właśnie w Siare - patrz foto). Francuski głośnik posiadał efektywność rzędu 93dB i liniową pracę do 12kHz, poza tym świetnie grał. GDM 18/40 chodził również na dobrym akustycznie zawieszeniu piankowym, pierścieniu Faraday'a i magnesie ferrytowym 11cm (Siare 10cm), liniowo średnio do 10kHz, efektywność średnia 92dB. Siare jest trochę bardziej liniowy w końcowym zakresie. Obydwa przetworniki zostały wyposażone w odlewane kosze aluminiowe. Oto foto ewolucji z Siare do GDM 18:

GDWK 9/40 lub 9/80 to epoksydowo-teksolitowa kopułka 28mm na licencji Pioniera produkowana w Tonsilu od 1975 roku. 2,5 Watta, wysoki rezonans rzędu 2kHz i niska efektywność > 88dB, jak i charakterystyczne rezonanse w paśmie powodowały, że grała specyficznie i bez tuby często ulegała przeciążeniu. Druga sprawa to wrażliwość samej kombinacji żywica-tekstolit na promienie UV i upływ czasu - sztywnieje i staje się kruchy fatalnie tym samym wpływając na charakterystykę. W rzeczywistości głośnik ten rzadko równomiernie dociąga do 16kHz, ale... i tak niewiele osób zdaje sobie sprawę z przykrego faktu, że od dawna już nie słyszy 18kHz.

No dobrze. Poskakaliśmy trochę po poszczególnych głośnikach, a może teraz słów kilka o samej konstrukcji obudowy:
- klasyczne proporcje: 44 x 32 x 75cm, brak odbicia lustrzanego ułożenia głośników L/R
- GDN pracuje w komorze zamkniętej o pojemności netto rzędu: 65L
- obudowa tłumiona gąbką 20-30mm na samych ściankach, czyli Q=5
- użyto płyty wiórowej 22 lub 25mm, zależnie od serii
- odkręcana ściana tylna
- GDM pracuje w solidnym plastikowym kubku o poj. 4,25L
- GDWK pracuje w tubie (w sumie Tonsil stosował 4 rodzaje tuby, pomijając GDWT) aby uzyskać +6dB wzmocnienia od punktu podziału do ponad 10kHz. Taki zabieg pozwala wydatnie odciążyć ten głośnik. Niestety tuba tego typu nigdy nie podniesie proporcjonalnie końcówki górnego pasma.

Zwrotnica (uproszczona potem o połowę w kobaltowym Altusie 120 i jeszcze razy cztery w popularnych Altusach 140, 75, czy też 200, 300 itd.)
- GDN II rząd
- GDM II rząd + pułapka RC i regulacja dB
- GDWK III rząd + korekta cewką i regulacja dB
- podział: 500Hz i 5kHz

Miałem parę ZG80C115 na fabrycznie wciąż sprawnych głośnikach - świetny, ciepły i przestrzenny dźwięk, z klasycznie dobrym basem z obudowy zamkniętej.
W tej chwili jestem na etapie fanatycznej wręcz budowy od zera minimalnie tylko zaktualizowanej repliki ZG80C115: te same materiały, ale lepsze wykończenie - pół-mat oraz lakier fortepianowy (również naturalny mahoń, jak fabrycznie) Dodatkowo specjalnie zaprojektowałem 25cm masywne podstawy, żeby uniknąć fali stojącej na basie i podbicia w jego średnim zakresie od podłoża. Głośniki wykonywane są od podstaw na materiałach fabrycznych Tonsila ze 100% odwzorowaniem produktu fabrycznego (łącznie z typem klejów). Fachową pomoc i niebywały pietyzm w ich odtworzeniu otrzymałem od Pana Rafała Maciejewskiego, którego serdecznie polecam poważnie zainteresowanym - polecamy się Państwu :)
A! w kobalcie wprowadziłem wentylację pod resorem dolnym aby zminimalizować kompresję, usprawnić chłodzenie i obniżyć rezonans układu drgającego.

Podsumowując ZG80C115 opracowane w 1978 roku to:
- solidna obudowa o wysokiej stratności dzięki płycie wiórowej (dzięki zamkniętej obudowie zwyczajnie też nie słyszymy masy przykrych rezonansów)
- naturalny fornir, z efektownym czarnym frontem, wpasowanym z elegancką 2mm dylatacją w boczne ramy
- dopracowana i dobra jakościowo zwrotnica montowana punktowo na płytce
- masywne i piękne pierścienie odlewane i polerowane ostrzem diamentowym
- nowoczesne i solidne głośniki, opracowane przez prawdziwych zawodowców, na sprawdzonych, klasycznych dziś patrząc, materiałach (to jest wciąż bardzo udana kombinacja).
- średnia efektywność na poziomie: 91dB, (można próbować zwiększyć do 93dB, lecz nie jest to konieczne)

Resume
Może to będzie delikatnie mówiąc dziwne, co tutaj powiem, ale w przyjemności słuchania produktów Tonsila lepsza była chyba tylko bioceluloza, opracowana u nas bodaj w 1998 roku (prócz Tonsila swoją wersję biocelulozy wypracowało tylko i aż Sony w 1989 roku).
I dzisiaj i jutro warto się pomęczyć, wydać nazbyt wiele, żeby móc podziwiać tak świetny produkt we własnym domu. Taki czysty snobizm polecam wszystkim "znawcom tematu".

PS. Proszę zobaczyć jak Japończycy, a teraz i Chińczycy wariują na punkcie starych, klockowatych monitorów JBL, Diatone (Mitsubishi) z tego samego okresu. ZG80C115 to w gruncie rzeczy ten sam nurt.
Mniej zdecydowanym rekomenduję nauszne zapoznanie się z dobrze odrestaurowanymi ZG30C201 ortodoksyjnie koniecznie wzmacnianymi dobrą lampą w układzie SE.

A na deser...